De nieuwe Energiewet vervangt en vernieuwt de Elektriciteitswet 1998 en de Gaswet. Het stelt regels die de energietransitie ondersteunen en stimuleren. Tegelijkertijd draagt de Energiewet bij aan het doel van een schone energievoorziening (CO2-arm) die ruimtelijk inpasbaar, veilig, betrouwbaar en betaalbaar is. De aanpassingen van de huidige wetgeving richten zich op een energiemarkt die in beweging is, complexer wordt en waar nieuwe kansen en uitdagingen ontstaan. De verschillende wijzigingen die hiertoe in de wet zijn doorgevoerd, focussen zich onder andere op:
- Een versterkt kader voor systeemintegratie door voorbereid te zijn op toekomstige systeemintegratie, het verbeteren en verduidelijken van wet- en regelgeving en het versterken van de legaliteit.
- Waar mogelijk aansluitingen van en transport voor hernieuwbare energie te versnellen.
- Meer mogelijkheden om problemen met het volle elektriciteitsnet aan te pakken, bijvoorbeeld door bestaande ruimte op het net slimmer en flexibeler te kunnen gebruiken en meer mogelijkheden te bieden voor cable pooling.
- Het vastleggen van energiegemeenschappen (zoals energie coöperaties) in de wet, hierdoor krijgen zij een betere positie in de markt. Dit helpt om vraag en aanbod lokaal te kunnen koppelen.
- Hoewel het opnemen van een resultaatverplichting voor 50% lokaal eigendom het niet gehaald heeft in de nieuwe Energiewet, kunnen gemeenten en provincies wel in een verordening vastleggen dat ontwikkelaars moeten laten zien welke inspanningen zijn verricht om 50% lokaal eigendom te realiseren.
