Nederland heeft 9 gigawatt aan batterijvermogen nodig in 2030 om de opwek van wind- en zonne-energie te kunnen faciliteren. Om de batterijen aan te sluiten op het hoogspanningsnet is landelijke verdeling noodzaak.

Die oproep dat hoogspanningsnetbeheerder TenneT in de nieuwe position paper ‘TenneT’s position on Battery Energy Storage Systems (BESS)’. Het document geeft marktpartijen en betrokken overheden inzicht in de toepassing van grote batterijen – met een vermogen van meer dan 70 megawatt – op het hoogspanningsnet.

Kaart
Met een kaart van Nederland geeft TenneT per provincie aan hoeveel opslagcapaciteit er straks nodig is voor systeemstabiliteit. TenneT doet de komende maanden nader onderzoek naar de praktische uitvoerbaarheid om deze opgave vorm te geven. De position paper is daarmee volgens de netbeheerder een eerste stap op weg naar grootschalige batterijcapaciteit in het elektriciteitsnet.

TenneT kiest er doelbewust voor om nu al helderheid te geven over de mogelijkheden voor grootschalige batterijopslag. Stap voor stap wordt duidelijk waar, wanneer en welke faciliteiten nodig of gewenst zijn. Gemeenten en provincies kunnen daarop, samen met marktpartijen, anticiperen om tijdig de processen voor ruimtelijke ordening en vergunningen te doorlopen. Zodat batterijopslag operationeel ingezet kan worden zodra dat nodig is, om de efficiëntie van het elektriciteitsnet te verbeteren.

De behoefte aan batterijen is per provincie naar rato verdeeld op basis van het verwachte overschot aan duurzame opwek. Provincies met een grote verwachte hoeveelheid overschotten hebben een grotere behoefte aan batterijen. TenneT heeft de volgende voorkeuren voor het aansluiten van een batterij:

• dicht bij wind- en zonneparken;
• zo dicht mogelijk bij bestaande hoogspanningsstations;
• niet onder hoogspanningslijnen of over hoogspanningskabels;
• niet waar TenneT in de toekomst een station (mogelijk) wil uitbreiden of nieuw wil bouwen.

Ultrasnelle responstijden
TenneT heeft in de nabije toekomst behoefte aan flexibele capaciteit in het systeem. De hoogspanningsnetbeheerder benadrukt daarbij dat het niet aan hem, maar aan de markt is om daarvoor oplossingen te ontwikkelen. ‘Battery Energy Storage Systems (BESS) staan in de position paper centraal omdat het technisch en economisch de meest geschikte optie lijkt’, aldus TenneT. ‘BESS heeft namelijk ultrasnelle responstijden en is daarmee zeer geschikt voor systeemstabiliteitsdiensten.’

De vraag naar flexibel verbruik van elektriciteit stijgt, met name door de aanhoudende groei van energieproductie uit windmolens en zonnepanelen. Het aanbod van flexibele vermogens ontwikkelt zich echter vooralsnog minder snel; de groei van waterstofproductie vraagt meer tijd en ook flexibele vraag – Demand Side Response – is dan nog niet omvangrijk genoeg. Met 9 gigawatt aan batterijen in 2030 kan een groot deel van de behoefte aan flexibiliteit worden gedekt. Om dergelijke vermogens aan batterijen aan te kunnen sluiten en effectief in te kunnen zetten, is het volgens TenneT cruciaal dat deze op de juiste locatie op het hoogspanningsnet worden aangesloten.